De Algemene Politieke Schermutselingen zijn weer achter de rug. Met dit jaar als hoogtepunt het zichzelf demonstratief buitenspel zetten door Thierry Baudet, met een ‘rode kaart’ voor het inkomen met gestrekt been, gevolgd door een heuse Schwalbe. Echt veel winnaars van het debat waren er ook dit jaar weer niet en het is opnieuw duidelijk dat er weinig zo vergankelijk is als roem en reputatie.
Over die golfbewegingen in de politiek schreef Peter Olsthoorn een uitgebreid verhaal in Adformatie, met de focus op de stormachtige opkomst van de BBB, of liever gezegd: Caroline van der Plas. Ik mocht daar ook mijn licht over laten schijnen.
Voor het gehele verhaal verwijs ik naar Adformatie, Maar vanwege de betaalmuur daar, heb ik mijn eigen mening hier nog even apart gezet.
Peter Olsthoorn onthulde eerder al in Adformatie hoe agrarisch marketingbureau ReMarkAble de BoerBurgerBeweging naar de kamer bracht. En met die marketing-focus vroeg hij nu ‘een aantal reputatie-experts naar de marketingwaarde van Caroline van der Plas.’
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021, was ik zelf, als vrijwilliger ook nauw betrokken bij de PR en Social Media-activiteiten van die andere nieuwkomer in de Tweede Kamer; Volt. Waar Volt op een bepaald moment de publicitaire wind echt mee kreeg, moest Caroline van de Plas het veel langer doen zonder de schijnwerper van de ‘mainstream media’. Dat ze die zetel toen toch binnenhaalde vond ik echt bijzonder knap en het resultaat van heel hard werken.
Is niet elke politicus, dus ook de BBB-fractievoorzitter, min of meer een marketingproduct? En in hoeverre vergelijkbaar met Sigrid Kaag?
Kaag en Van der Plas vormen bijna twee uitersten, de vrouw van de taal van de boeren, burgers en buitenlui en de vrouw van de taal van de wereld en haar elite. Van der Plas verzet zich tegen het woord “product”, want ze is niet passief in de etalage gezet en zelf de belangrijkste schepper van haar eigen beeld. Ze is zich natuurlijk bewust van haar uitstraling voor de eigen groep en bewaakt dit imago nauwgezet. Bij haar bezoek aan koning Willem-Alexander bijvoorbeeld, bleek ze volledig zichzelf en paste ze bewust, haast demonstratief, de kledingkeuze niet aan. What-you-see-is-what-you-get, dat is positionering vanuit haarzelf.
‘Kaag is wat mij betreft veel meer een marketingproduct, met de uitgekiende campagne van #TeamKaag voor de verkiezingen. Ze is bewust gepusht met bijvoorbeeld die VPRO-documentaire, en vervolgens ook gehypt in een aantal media. Van der Plas heeft inhoud en boodschap, gericht op een doel; Sigrid heeft zich laten meeslepen in de branding voor Den Haag na haar inhoudelijk geweldige internationale loopbaan.’
Wat is de aantrekkingskracht van Van der Plas?
Van der Plas spreekt letterlijk en figuurlijk de taal van de gewone mensen, en is daarbij ad-rem, intelligent, toont durf en humor en gaat de dialoog aan. Mensen voelen dat aan en vertalen dat naar geloofwaardigheid. Ze neemt het op voor het platteland dat er de laatste decennia in de Randstedelijk gedomineerde politiek en media bekaaid vanaf gekomen is.
Sigrid Kaag staat juist voor de stedelijke elite en heeft daardoor een grote afstand tot een groot deel van de bevolking. Ze komt niet authentiek over, ook als ze dat misschien wel is.’
Beklijven Van der Plas en volkse attractiviteit, of waait de hype over net als bij Kaag?
Ik denk dat Van der Plas een langere houdbaarheid heeft dan Baudet of voorheen de LPF na Fortuyn; Henk Krol of Marianne Thieme. Ik geloof dat ze oprecht bruggen wil slaan, ook al is ze niet vies van polarisatie. Ze heeft de hype van boeren en stikstof mee. Ze zal in de peilingen wel zakken, maar over drie jaar wordt ze zeker herkozen. Kaag is natuurlijk geen eendagsvlieg, integendeel. Maar ze heeft zich in de positie van minister van Financiën laten manoeuvreren en krijgt het nu zwaar met de economische crisis waar we voor staan.’
Is Van der Plas een waardig premier, door het volk gedragen?
Nee, dat denk ik zeker niet. We zijn gewend geraakt aan de flexibiliteit en het manoeuvrerend vermogen van Rutte de kameleon, maar ook aan hem als staatsman tijdens de coronacrisis en in EU-verband. Caroline is nog ver weg van die positie, en te uitgesproken, te politiek niet-correct en te veel in de hoek van de boeren opererend. Aanpassen tot een premier van alle Nederlanders en staatsvrouw namens Nederland in Brussel zijn een paar bruggen te ver.
‘Ze is geen Angela Merkel. Bovendien is een profilering als potentieel ‘eerste vrouwelijke premier van Nederland’ een soort ‘kiss of death’. Het heeft ook Sigrid Kaag weinig goeds gebracht, te meer daar vrouwen harder worden afgerekend op hun woorden en daden. Kaag etaleert echter een gebrek aan warmte, waardoor ze ook onder vrouwen niet de gunfactor heeft van Caroline van der Plas.
Heeft de politiek een marketingprobleem?
De democratie is verworden tot mediacratie waarin scoren op korte termijn de hoofdmoot vormt. Het ombuigen daarvan is de werkelijke opgave. Politici opereren voornamelijk uit effectbejag in de media: op Twitter, in talkshows, columns. Iedereen is met die wedstrijd van vandaag bezig, dus politici overschreeuwen zichzelf om de schijnwerper te bereiken. Media zouden meer aandacht moet hebben voor het politieke handwerk op de achtergrond. Maar dat scoort geen kliks. Kamervragen en tweets houden de draaimolen aan de gang.
Voor het gehele verhaal zie Adformatie